نشست هیبریدی گروه مشورتی منطقهای خاورمیانه و شمال آفریقا (RCG B-MENA)، با حضور نمایندگان کمیتههای ملی اتاق بازرگانی بینالمللی (ICC) در منطقه و با هدف تقویت همکاریهای منطقهای و پیشبرد اولویتهای ICC و فدراسیون جهانی اتاقهای بازرگانی (WCF)، روز ۴ دسامبر ۲۰۲۵ (۱۳ آذر ۱۴۰۴) در شهر تفلیس، گرجستان و به میزبانی ICC Georgia برگزار شد.
این نشست با حضور جان دنتون، دبیرکل اتاق بازرگانی بینالمللی، فدی اَسلی، هماهنگکننده منطقهای B-MENA و رئیس ICC گرجستان و جمعی از مدیران ارشد شبکه و حوزه سیاستگذاری ICC برگزار شد که از جمله مدیران حاضر میتوان به جولیان کاسوم، معاون دبیرکل؛ مری کلی، مدیر عضویت و کمیتههای ملی؛ کارولین مکدونالد، رئیس تعاملات شبکه جهانی؛ شریف اَکل، مدیر بخش حلوفصل اختلافات (DRS) در خاورمیانه؛ زیوا فیلیپیچ، مشاور ارشد و مدیر حقوقی DRS؛ اندرو ویلسون، معاون دبیرکل در حوزه سیاستگذاری؛ ویویان شیاوی، رئیس سیاستهای جهانی و پاملا مار، مدیرعامل طرح تجارت دیجیتال (DSI) اشاره کرد. نمایندگان کمیتههای ملی منطقه ای نیز شامل تونس، اردن، مراکش، مصر، لبنان، سوریه، عراق، ارمنستان، گرجستان، تاجیکستان، قرقیزستان، مغولستان، ازبکستان، آذربایجان، پاکستان، قطر، عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده عربی که بهصورت حضوری و آنلاین در این نشست حضور داشتند.
همچنین هیأت اعزامی کمیته ایرانی ICC متشکل از ناصر مقدسی، معاون دبیر کل در امور بینالملل کمیته، الهام پیشداد، مسئول امور کمیسیونهای تخصصی کمیته و جیران جلایر، نماینده رابط ICC Iran و کارشناس امور بینالملل از اتاق بازرگانی مشهد نیز در این رویداد مهم حضور و مشارکت داشتند.
این رویداد یکی از مهمترین گردهماییهای منطقه ای برای تبادل تجربه، ارائه دستاوردهای ملی و همراستاسازی برنامههای منطقهای باسیاستهای کلان ICC به شمار میرود.
• سخنان افتتاحیه
در بخش افتتاحیه، فدی اسلی، هماهنگکننده منطقهای B-MENAو رئیس ICC گرجستان ضمن خیرمقدم به حاضرین و شرکتکنندگان مجازی در این نشست، بر اهمیت همگرایی کمیتههای ملی و نقش محوری منطقه در ساختار ICC تأکید کرد.
• تمرکز بر سیاستهای ۲۰۲۶ و جهتگیریهای جدید ICC
در ادامه جان دنتون دبیر کل اتاق بازرگانی بینالمللی با اشاره به تحولات ژئوپلیتیک و اقتصادی جهان، رویکردهای کلان ICC برای سال ۲۰۲۶ را تشریح کرد. وی بر ضرورت دیجیتالسازی فرآیندهای تجاری، تقویت شفافیت، ارتقای محیط سرمایهگذاری و حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط تأکید کرد.
دبیر کل همچنین نقش کمیتههای ملی منطقه B-MENA را در اجرای برنامههای جهانی ICC تعیینکننده دانست و بر اهمیت مشارکت فعال آنان در سیاستگذاریها و پروژههای فرامرزی تأکید نمود.
• مرور تحولات FATF، شمول مالی و تعاملات منطقهای
در ادامه نشست، فدی اسلی گزارشی از آخرین تحولات مربوط به کارگروه FATF، پیشرفتهای حوزه شمول مالی و مأموریتهای مرتبط در سطح منطقهای ارائه کرد. وی همچنین چالشهای مشترک کشورهای منطقه و نیاز به رویکردهای هماهنگ برای تعامل سازنده با نهادهای بینالمللی را تشریح کرد.
در همین بخش، ناصر مقدسی ضمن اشاره به عضویت نماینده ایران در کارگروه فوق، به نمایندگی از کمیته ایرانی ICC، دیدگاه بخش بانکی ایران را به شرح زیر بیان کرد:
«از منظر یک بانکدار ایرانی که در شرایط تحریمهای بسیار شدید فعالیت میکند، حفظ کارایی داخلی، مدیریت مؤثر ریسک عملیاتی و تقویت روابط بانکی قابلاعتماد با شرکای منطقهای است. در فضایی که دسترسی به شبکه کارگزاری بینالمللی تقریباً مسدود شده، دیجیتالسازی فرآیند شناخت مشتری (KYC)، استانداردسازی الزامات آن و ایجاد گفتوگوی مستمر و سازنده با نهادهای نظارتی داخلی میتواند فشارهای عملیاتی روزمره را بهطور چشمگیری کاهش داده و تابآوری بانکها را افزایش دهد. ازاینرو، هر استاندارد جهانی که فراتر از این نیازهای حیاتی باشد، در عمل به لایهای اضافی از فشار تبدیل میشود؛ بنابراین پیشنهادهایی نظیر اتکا به KYC انجامشده توسط اشخاص ثالث یا بازنگری سقف تراکنشها، هرچند در شرایط عادی مفید است، اما در فضای تحریمی ایران تأثیر عملی محدودی دارد.»
این بخش از نشست با پرسشهای تخصصی نمایندگان کمیتههای ملی حاضر و بحث عمیق درباره الزامات و محدودیتهای همکاریهای بینالمللی همراه بود و به یکی از مهمترین محورهای گفتگو در نشست تبدیل شد.
• ارائه دستاوردهای کمیتههای ملی و دیدگاههای مشترک
در بخش “Key Achievements”، نمایندگان کمیتههای ملی دستاوردهای سال گذشته خود را مرور کرده و به تبادل دیدگاه در خصوص چالشهای مشترک پرداختند و کمیته ایرانی ICC نیز گزارشی از فعالیتها و پیشرفتهای خود در حوزه تعاملات بینالمللی، کمیسیونهای تخصصی و برنامههای کاری خود ارائه کرد.
در این فرصت کمیته ایرانی ICC نیز به ارائه دستاوردهای کلیدی خود اشاره نمود. ازجمله این موارد:
- گسترش تعاملات بینالمللی در ماههای اخیر با برگزاری کارگاههای دوجانبه مجازی با ICC در خصوص موضوعاتی از جمله CMI،SME360x ، Chambers Benchmarking، ICC One Click، Genesis و Chamber Connect
- ایجاد شبکهای سراسری از نمایندگان در اتاقهای بازرگانی محلی
- برگزاری دورههای آموزشی منظم مبتنی بر ICC با اعطای گواهینامه
- جلسات ماهانه ده کمیسیون تخصصی هماهنگ با کمیسیونهای جهانی ICC
- ارائه تحلیلهای دقیق توسط کمیسیونهای تخصصی کمیته ایرانی ICC و بازخورد درباره برنامه کاری کمیسیونهای سیاستگذاری جهانی ICC برای سال ۲۰۲۶
- توسعه محتوای آموزشی جدید، ازجمله دوره اخیر استراتژی کسبوکار در بحران، بقا و رشد
- پیشنهاد و اجرای کدهای QR در زیر نمودارهای اینکوترمز از طرف کمیسیون CLP ایران به کمیسیون سیاستگذاری CLP در ICC برای دسترسی فوری کاربران به توضیحات متحرک (انیمیشن) اصطلاحات تخصصی اینکوترمز، باهدف بهبود قابلتوجه در درک شرکتکنندگان و افزایش تعامل از طریق فایلهای آموزشی پس از دوره که حاوی انیمیشنهای متصل به QR هستند.
- تقویت همکاری با نهادهای دولتی، انجمنهای علمی و دانشگاهها
این بخش زمینهساز طرح پیشنهادهای مشترک برای تقویت همکاریهای منطقهای در حوزههایی مختلف بود.
• ابتکارات نوآورانه ICC برای منطقه B-MENA
در بخش دوم نشست، مدیران ارشد شبکه و سیاستگذاری ICC مجموعهای از بهروزرسانیها و ابتکارات جدید را معرفی کردند. مهمترین محورهای این بخش عبارت بود از:
۱. توسعه شبکه و معرفی کمیتههای ملی جدید
ارائه توسط جولیان کاسوم، مری کلی و کارولین مکدونالد با تمرکز بر استانداردسازی ساختار کمیتهها و تعمیق تعاملات شبکهای.
۲. ابتکار Agri-Food
تشریح برنامههای توسعهای ICC برای حمایت از زنجیره ارزش کشاورزی و صنایع غذایی در سطح منطقه، با مشارکت کمیتههای ملی ازجمله ICC Iran
۳. بهروزرسانی در سیستم حل اختلافات (DRS)
ارائه شریف اکل به بررسی ابزارهای جدید، رویههای اصلاحشده و برنامههای توسعه دادگاه داوری ICC اختصاص داشت.
۴. ترویج نظام داوری ICC (Win-Win Proposition)
در این ارائه، بر فرصتهای منطقهای برای گسترش استفاده از خدمات داوری ICC و نقش آن در ارتقای امنیت سرمایهگذاری تأکید شد.
۵. بهروزرسانی سیاستهای جهانی ICC
سه محور کلیدی ارائه شد:
- Business Integrity و استانداردهای جهانی مبارزه با فساد
- DSI Sandbox و توسعه زیرساخت دیجیتالسازی تجارت
- سیاستگذاری ۲۰۲۶ و نقش کمیتههای ملی در تدوین و اجرای آن
این بخش تصویری جامع از مسیرهای آتی ICC در حوزه سیاستگذاری، داوری، تجارت دیجیتال و حمایت از کسبوکارها ارائه کرد.
• پیشنهاد تأسیس کمیسیون بیمه
در ادامه نشست، پیشنهاد کمیته ملی ICC سوریه مبنی بر ایجاد کمیسیون بیمه که در نشست پیشین مطرحشده بود، برای تصمیمگیری نهایی مجدداً به بحث گذاشته شد.
در این بخش، نماینده کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بینالمللی نیز با تأکید بر اهمیت راهاندازی این کمیسیون و نقش کلیدی آن در تقویت همکاریهای منطقهای و جهانی، به سابقه موفق بیش از یک دهه فعالیت کمیسیون تخصصی بیمه در ساختار کمیته ایرانی ICC اشاره کرد. وی این تجربه را بهعنوان الگویی عملی و اثباتشده برای کمیسیون جهانی پیشنهادی معرفی نمود.
پس از بحث و تبادلنظر، پیشنهاد تأسیس کمیسیون بیمه در سطح منطقه بهاتفاق آرا به تصویب اعضای حاضر در نشست رسید. این تصمیم گامی مهم در جهت تقویت جایگاه بیمه بهعنوان یکی از ارکان اصلی تسهیل تجارت بینالمللی در چارچوب اتاق بازرگانی بینالمللی محسوب میشود.
• پایان نشست
نشست تخصصی گروه مشورتی منطقهای خاورمیانه و شمال آفریقا (RCG B-MENA) با تمرکز بر تقویت همکاریهای منطقهای، همافزایی ظرفیتهای کمیتههای ملی و ارتقای نقشآفرینی مؤثرتر کشورهای منطقه در ساختار جهانی اتاق بازرگانی بینالمللی (ICC) به کار خود خاتمه داد.
آقای فدی اسلی، هماهنگکننده منطقهای RCG B-MENA و رئیس کمیته ملی ICC گرجستان، در مراسم اختتامیه از مشارکت فعال و سازنده تمامی نمایندگان حضوری و مجازی قدردانی نمود. وی با تأکید بر ضرورت تداوم مکانیسمهای همکاری و تبادل تجربه میان کمیتههای ملی، سال ۲۰۲۶ را فرصتی کلیدی برای تعمیق این تعاملات دانست.
در بخش پایانی نشست، اعضای گروه بهاتفاق آرا توافق کردند که نشست بعدی RCG B-MENA در سال ۲۰۲۶ به میزبانی کمیته ملی اتاق بازرگانی بینالمللی قطر در دوحه برگزار شود.
کمیته ایرانی ICC ضمن تقدیر از میزبانی گرم و حرفهای کمیته ملی ICC گرجستان، آمادگی کامل خود را برای ایفای نقش فعال در نشستهای آتی نیز اعلام میدارد.
• دستاوردهای حضور کمیته ایرانی ICC در نشست منطقهای B-MENA 2025
حضور فعال و موثر هیأت کمیته ایرانی ICC در این نشست فرصت ارزشمندی برای:
- انتقال دستاوردهای ملی به سطح منطقهای،
- ایجاد و تقویت ارتباطات کاری با مدیران ارشد ICC ازجمله جولیان کاسوم، کارولین مکدونالد و مری کلی
- تقویت ارتباطات مستقیم و تعامل با رؤسا، دبیران کل و مدیران کمیتههای ملی عضو RCG B-MENA حاضر در نشست
- آشنایی با آخرین سیاستها و استانداردهای جهانی،
- و برنامهریزی برای مشارکت مؤثرتر در نشستهای آتی و ابتکارات منطقهای و جهانی ICC
فراهم ساخت و زمینه را برای نقشآفرینی قوی ایران در ساختار B-MENA و شبکه جهانی ICC مهیا کرد. همچنین حضور در این نشست فرصت ارزشمندی برای تبیین دستاوردهای اخیر کمیته ایرانی ICC، رصد جهتگیریهای آینده شبکه ICC و توسعه همکاریهای منطقهای فراهم نمود. گزارش کامل این نشست و اسناد مرتبط متعاقباً ارائه خواهد شد.
تهیه کننده گزارش خبری : الهام پیشداد، مسئول امور کمیسیونهای تخصصی ICC Iran