اتاق بازرگانی بینالمللی (ICC)با گسترش تعاملات اقتصادی بینالمللی، مسائلی همچون تسهیل تجارت، افزایش صادرات و همچنین بحث همگنسازی مقررات بینالمللی؛ حمایت از توسعه صادرات و بخش خصوصی؛ و قدرت نفوذ دیپلماسی اقتصادی بیش از پیش اهمیت یافت تا آنجا که پس از جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۹، تعدادی از تجار و کارآفرینان بزرگ جهان بر آن شدند تا اتاق بازرگانی بینالمللی (ICC) را بنا نهند که مرکز آن در پاریس قرار دارد.
هدف این سازمان، دفاع از بخش خصوصی کشورها و تلاش برای توسعه و تسهیل تجارت داخلی و خارجی است. هم اکنون نزدیک به ۳هزار متخصص، بدنه کاری ICC را در حوزههای گسترده و متفاوت تشکیل میدهند. ICC نمایندگی ۴۵ میلیون کسب و کار را در سراسر جهان برعهده دارد و ۱۰۸ کشور نیز در آن عضویت دارند. در همین راستا و بر اساس ماموریت ICC، محور فعالیتهای آن بر سه حوزه اصلی متمرکز است:
ICC و اتاقهای بازرگانی باید مقررات موردنظر را به کشورها و دولتها ارائه دهند تا با استفاده از آن مقررات میزان ریسک و خطا کاهش پیدا کند. مقرراتگذاری در اموری از قبیل همسانسازی مقررات بینالمللی بانکها، اینکوترمز، اعتبارات اسنادی، ضمانتنامهها و موارد دیگری است. سیاستگذاری به بحث و گفتوگو در مورد سیاستهای بازرگانی بینالمللی اشاره دارد که سیاستها و راهکارها از بطن کمیسیونهای ۱۲ گانه ICC استخراج و به عرصه جهانی و بینالمللی عرضه میشوند. بنابراین مطالب مطرح در اتاقهای بازرگانی پس از بررسی و پردازش در کمیسیونهای کمیتههای ملی میتوانند در کمیسیونهای پاریس منعکس شوند. وظیفه سوم، بر بحث داوری تاکید دارد، چرا که ICC، بزرگترین داوری بخش خصوصی در جهان را داراست و به استناد آن، حل اختلافات و استفاده از مقررات بینالمللی تحقق مییابد.
با توجه به موارد ذکر شده، ICC در دسامبر ۲۰۱۶ عضویت ناظر در مجمع عمومی سازمان ملل متحد را دریافت کرد تا بتواند در تصمیمگیریها در خصوص مقررات و قطعنامهها اعمالنظر کند. بعلاوه، ICC ارتباط و همکاریهای گستردهای با سازمانهای بینالمللی از جمله سازمان ملل متحد، سازمان تجارت جهانی (WTO) و سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD)، گروه ۸، گروه ۲۰ و ... دارد.
کمیتههای ملی
ICC از طریق تشکیل کمیتههای ملی، فعالیت خود را در جهان گسترش داده و از بین ۱۰۸ کشور عضو ICC کمیته های ملی در بیش از ۹۰ کشور تاسیس شده است. این کمیتهها وظیفه توسعه روابط خارجی و روابط بینالمللی تجار و بازرگانان کشور خود و همچنین مساعدت در حوزه وظایف سهگانه فوقالذکر و ارتقای سطح تخصصی بخش خصوصی را بر عهده دارند. در کشور ما نیز، کمیته ایرانیICC عهدهدار این مسئولیت میباشد. در کشورهایی که کمیته ملی وجود ندارد، سازمانها یا شرکتهایی مثل اتاقهای بازرگانی یا انجمنهای صنعتی میتوانند مستقیماً به عضویت درآیند.
شورا و دبیرخانه بینالمللی
هیئت عالی راهبریICC یک شورای جهانی است که از نمایندگان کمیتههای ملی تشکیل شده است که اعضای هیئت رئیسهICC را برای مدت ۲ سال تعیین میکند و بالاترین رکن ICC در تصویب فعالیتهای آن است. دبیرخانه بینالمللیICC که در پاریس مستقر است، برنامههای کاری را تأیید و پس از تصویب شورای جهانی به مورد اجرا میگذارد. این دبیرخانه توسط دبیرکل و زیر نظر هیئترئیسه اداره میشود. انتخاب دبیرکل با پیشنهاد هیئترئیسه و از سوی شورای جهانی صورت میپذیرد.
نمایندگی ایرانی اتاق بازرگانی بینالمللی است که در سال ۱۳۴۲ تأسیس شد و پس از انقلاب با چند سال وقفه در فعالیتها روبرو گشت. در سال ۱۳۶۴ بنا به توصیه دولت و تلاش اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، این کمیته دوره جدید فعالیت خود را آغاز كرد
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، ریاست کمیته ایرانی ICC را بر عهده دارد و امور اجرایی ICC در هر کمیته ملی، توسط دبیرکل مدیریت میشود.
کلیه بانکهای کشور، شرکتهای بزرگ و اکثر اتاقهای بازرگانی از جمله اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در این کمیته عضویت دارند. قابل توجه است که اعضا با عضویت در کمیته ایرانی ICC، در واقع به عضویت اتاق بازرگانی بینالمللی در میآیند. کمیسیونهای متعدد در حوزههای مختلفی مانند بانکی، حقوقی، تجارت و سرمایهگذاری، مالیات، اقتصاد دیجیتالی، حمل و نقل و ... در کمیته ایرانی ICC فعالیت میکنند که حضور فعالانه و اعمالنظر اتاقهای بازرگانی و بخش خصوصی در جلسات این کمیسیونها میتواند منجر به ارائه پیشنهادها، نظرات و مشکلات جامعه تجاری به دولت، مجلس و نهادهای تصمیمگیر برای بهبود شرایط کسب و کار شود.
حضور در سمینارها و دورههای آموزشی مانند اینکوترمز، اعتبارات اسنادی، ضمانتنامههای عندالمطالبه، قراردادهای بازرگانی، روشهای پرداخت بینالمللی و ... ، ترویج بكارگیری مقررات ICC در مبادلات بینالمللی كشور، گسترش داوری و روشهای حل اختلافات و دعاوی تجاری ICC و بهرهمندی از انتشارات، کتب و دستورالعملهای اتاق بازرگانی بینالمللی موجبات تقویت مناسبات و روابط بخش خصوصی کشور را فراهم میآورد.
علاوه بر این، شرکت در جلسات و مجامع بینالمللی و انتقال نظرات اتاقهای بازرگانی و بخش خصوصی کشور مقدمات توسعه هر چه بیشتر روابط بینالمللی و ارتباط مستمر با سایر کمیتههای ملی را مهیا میسازد و موجبات تاثیرگذاری در تصویب مقررات بینالمللی در امور تجاری و بازرگانی و همینطور تاثیرگذاری بر تنظیم سیاستهای ملی و بینالمللی در امور تجاری و بازرگانی را رقم میزند.
دبیرخانه كمیته ایرانی ICC كه زیر نظر دبیركل منتخب هیئترئیسه و بر اساس سیاستهای مصوب در هیئترئیسه فعالیت میكند، عهدهدار امور اجرایی كمیته ایرانی ICC است. دبیرخانه كمیته ایرانی ICC علاوه بر اداره امور كمیسیونها و ایجاد ارتباط متقابل بین دبیرخانه ICC در پاریس و اعضای كمیته ایرانی ICC، سعی نموده با استفاده از امكانات ICC و دبیرخانه این كمیته، خدمات تسهیلكننده در تجارت بینالملل را در اختیار جامعه بازرگانی کشورمان به خصوص اعضای كمیته ایرانی ICC و اتاقهای بازرگانی سراسر کشور قرار دهد.