سمینار «افزايش تقاضا براي رسيدگي به اختلافات تجاري از طريق داوري در اتاق بازرگاني بين المللي» روز چهارشنبه، 13 بهمن ماه ۱۳۹۵ با حضور و سخنرانی «الکسیس مور ‌(Alexis Mourre)»، رئیس دیوان بین‌المللی داوری ICC  پاریس؛ «سامی هوربی‌ (Sami Houerbi)»، مدیر بخش مدیترانه، خاورمیانه و آفریقا در دیوان بین‌المللی داوری ICC؛ محمدمهدی بهکیش، نایب‌رئیس و دبیرکل کمیته ایرانی ICC؛ ­محسن محبی، دبیر کمیسیون حقوقی و داوری کمیته ایرانی ICC؛ مشکان مشکور، مشاور حقوقی؛ همایون ارفع زاده، وکیل دادگستری؛ شهرام شمس، حقوقدان؛ مفید کلانتریان، وکیل دادگستری و مرتضی شهبازی نیا، استاد دانشگاه و وکیل دادگستری، در محل ساختمان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد.

بهکیش ضمن خوشآمدگویی به  حاضرین سمینار را آغاز کرد و گفت: «اتاق بازرگانی بین‌المللی، تنها اتاق بازرگانی است که در پاریس واقع شده و عهده‌دار بخش داوری آن آقای مور است. داوری ICC، بزرگ‌ترین داوری خصوصی جهان را دارد. فعالیت اصلی ICC مشتمل بر قانون‌گذاری، سیاست‌گذاری و داوری است. قانون‌گذاری؛ ICC مقررات بین‌المللی بانک‌ها را با کمک اعضای خود در کشورها به وجود می‌آورد. بنابراین وقتی اعتبار اسنادی (LC) افتتاح می‌شود، این امر بر اساس مقررات شکل گرفته در ICC است. سیاست‌گذاری؛ ICC سیاست‌های بازرگانی را نیز با کمک اعضای خود در سراسر دنیا تدوین می‌کند، که بر اساس آزادی تجارت است و سعی می‌کند از طریق کمیته های ملی مثل ما (کمیته ایرانی ICC) با دولت‌ها و سازما‌ن‌های بین‌المللی ارتباط داشته باشد. ICC اخیرا نیز به عضویت ناظر سازمان ملل متحد درآمده است که شانس خوبی برای ما که عضو ICC هستیم، محسوب می‌شود.

وی در ادامه گفت؛ امروز بحث ما در مورد داوری است و تمامی حاضرین علاقه‌مند به این موضوع بوده و یا حقوقدان هستند. بحث کاملا تخصصی است. بنابراین از طرح مقدمات عبور کرده و بحث را به آقای مور می‌سپارم.

«الکسیس مور»، رئیس دیوان بین‌المللی داوری ICC ضمن تشکر و ابراز خرسندی از حضور در ایران تاکید کرد، این بار دومی است که طی چند ماه اخیر به عنوان رئیس این دیوان بین‌المللی در ایران هستم. وی در مورد داوری ICC سخن گفت و اهمیت این سفر را برای اتاق بازرگانی بین‌المللی متذکر شد. «مور» ضمن صحبت در خصوص اقدامات ناعادلانه نسبت به ایران و تحریم‌ها اذعان نمود که ارزش‌های اصلی انسانی و احترام به آنها موجب تاسیس دیوان بین‌المللی داوری ICC در سال 1923 توسط تاجران صلح- که همانا بنیانگذاران ICC بودند- شد. وی افزود؛ آنها بر این باور بودند و هنوز هم دیدگاه‌های آنها در ICC حاکم است که بازرگانی بین‌المللی، ابزاری است نه تنها برای رفاه، بلکه برای تبادل میان ملت‌ها و صلح است. همچنین در مورد کمیته‌های ملی اتاق بازرگانی بین‌المللی و شبکه ارتباطی بین اعضای آنها به مواردی اشاره نمود و گفت کمیته ایرانی ICC از سال 1963 فعالیت می‌کند. طی این 53 سال رابطه و فعالیت مستمر بین ایران و ICC برقرار بوده است.

وی در ادامه در توضیح عملکرد دیوان بین‌المللی داوری ICC عنوان کرد: این دیوان تنها مرجع داوری در دنیا است که در تمام دنیا می‌تواند فعالیت کند. همچنین سیستم داوری آن دیوان در جهان بی‌نظیر است. هیچ سازمان و موسسه‌ای نمی‌تواند نقشی همچون نقش این دیوان داشته باشد. دیوان بین‌المللی داوری اتاق بازرگانی بین‌المللی(ICC)  به داوری قراردادهای تجاری، در صورت بروز اختلاف می‌پردازد و کیفیت داوری و درجه دقت در داوری‌ها در این دیوان بسیار بالا است. ما برای هر پرونده وقت زیادی صرف می‌کنیم. فرآیند سختی را طی می‌کنیم تا به یک پرونده رسیدگی کنیم.

رئیس دیوان داوری اتاق بازرگانی بین‌المللی به رابطه ICC با ایران در دوره تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: همانطور که همایش قبلی گفتم، ایران زمان سختی را سپری کرده است. در دوره تحریم‌ها، اتاق بازرگانی بین‌المللی رابطه خود را با ایران قطع نکرد و روابط بین‌المللی در این بخش پایدار بود. به همین دلیل معتقدیم که کمیته ایرانی ICC و دیوان بین‌المللی داوری باید در ایران نیز هر چه بیشتر فعال باشند. البته رابطه این دیوان با ایران در دوره تحریم‌ها به دلیل مشکلاتی که در نقل‌وانتقال‌های بانکی وجود داشت، با چالش‌هایی مواجه شد. پرونده‌های بسیاری مرتبط با ایران در دیوان وجود دارد که مشکل عمده آنها در ارتباط با سیستم بانکی و پرداخت هزینه‌ها از ایران است. با برداشته شدن تحریم‌ها، ایران در حال پیوستن به فضای بین‌المللی است. بنابراین توسعه و تحول در ایران در حال وقوع است. اتاق بازرگانی بین‌المللی نیز از این تحول استقبال می‌کند و دیوان داوری بین‌المللی نیز آماده گسترش همکاری خود با ایران در دوره پسابرجام است. در اردیبهشت ماه که به ایران آمدم، ارتباطات خوبی برقرار شد و زمینه برای توسعه شبکه ارتباطی فراهم آمد. حضورم در ایران بیانگر اهمیت و علاقه‌مندی به این موضوع است. تمامی پرونده‌های موجود در ایران در جریان هستند و متعهد می‌شوم که تمامی آنها بررسی شود و به سرانجام رسند.

رئیس بزرگ‌ترین مرکز گفت، دسترسی به برابری و عدالت و خواستار صلح بودن در دیوان بین‌المللی داوری  ICCدنبال می‌شود.

محسن محبی، دبیر کمیسیون حقوقی و داوری کمیته ایرانی ICC و عضو دیوان بین‌المللی داوری ICC در پاریس، ضمن خوش‌آمدگویی عنوان کرد: حضور مجدد رؤسای ICC در سال جاری در ایران نشانگر توجه به داوری ایران و مشکلات حاصله به واسطه تحریم‌ها طی سال‌های ا خیر برای بعضی شرکت‌های داخلی و خارجی است. شرکت‌ها و نهادهای داوری سعی در حل برخی از تحریم‌های سخت، سنگین و ناعادلانه در قبال ایران داشتند.هرچند کماکان پرونده‌های بسیاری در مورد شرکت‌های ایرانی وجود دارد که در انتظار حل و فصل هستند. به عنوان داور سه پرونده از پرونده‌های ICC منصوب شدم که به واسطه موارد ومشکلاتی متوقف شدند. همانطور که آقای مور گفت؛ مشکلات در حال مرتفع شدن هستند، چون کشورهای بسیاری همچون سوریه، روسیه، کوبا، سودان و ... به واسطه تحریم‌ها در شرایط سختی همانند ایران قرار داشته‌اند. باید به عنوان عضوی از دیوان داوری ICC از آقایان مور و هورابی تشکر کنم.

«مور»، یکی از بزرگ‌ترین داوران دنیا محسوب می‌شود و اطلاعات وسیعی در این زمینه دارد. وی در ادامه به وضعیت داوری در ایران اشاره کرد و گفت: در حال حاضر در زمینه داوری پیشرفت‌های خوبی در ایران شکل گرفته است. بسیاری از وکلای ایرانی موفقیت‌های خوبی را در عرصه بین‌المللی کسب کرده‌اند.

وی در ادامه در خصوص داوری‌پذیری در حقوق ایران به ایراد سخن پرداخت و آن را طی مواردی از جمله سابقه تاریخی قبل و بعد از انقلاب آن، اصل 139 (که مصادیق بارز در مورد داوری‌پذیری است)، قانون حاکم بر داوری‌پذیری، روایه قضایی داخلی و بین‌المللی و ضمانت اجرا در داوری‌پذیری در حقوق ایران شرح و بسط داد.

تهران به عنوان محل داوری، مقایسه آن با محل داوری در سایر گروه های بزرگ توسط همایون ارفع زاده، رعایت مقررات مراجع تنظیم گر و تاثیر آن بر داوری بین المللی توسط شهرام شمس، مقررات ICC درباره داوری سریع توسط سامی هوربی‌ (Sami Houerbi)، اجرای آرا داوری خارجی در ایران توسط سید مفید کلانتریان و داوری سرمایه گذاری در ایران توسط مرتضی شهبازی نیا، مورد بررسی قرار گرفت.

گفتنی است در پايان،‌ سوال و جواب  توسط شرکت‌کنندگان انجام شد.