بر اساس کنفرانس اخیر ICC، فن‌آوری‌ها و تحولات جدید، در حال تغییر آینده حل اختلاف هستند و در عین حال چالش‌هایی را ایجاد می‌کنند.
کنفرانس ICC با عنوان «دسترسی برابر به اطلاعات و عدالت: حل اختلاف آنلاین»، روزهای دوازدهم و سیزدهم ژوئن 2017 –برابر با بیست و سوم و بیست و چهارم خردادماه 1396- برگزار شد. در این کنفرانس، 170 نفر شرکت‌کننده اعم از حقوقدانان، وکلا، دانشگاهیان، محققین، سازمان‌های حل اختلاف و تأمین‌کنندگان از بالغ بر 30 کشور در همه قاره‌ها شرکت کردند. هدف این کنفرانس، بحث در مورد پتانسیل بزرگ و عمدتاً ناشناخته حل اختلاف آنلاین (ODR) بود.
در اینجا به سه نکته اصلی ارائه شده در مباحث این کنفرانس اشاره می‌شود:
1.حل اختلاف آنلاین، محور آینده داوری است
«الکسیس مور (Alexis Mourre)»، رئیس دیوان بین‌المللی داوری ICC در ابتدای این کنفرانس با ذکر مطالبی در خصوص حل اختلاف آنلاین، گفت: «احتمالاً موضوعی مرتبط‌تر از این موضوع با آینده حل اختلاف وجود ندارد.» فن‌آوری فرصت‌های بی‌سابقه ای را به داوری ارائه کرده است تا در وقت و هزینه‌ها صرفه جویی کند و طبق گفته‌های آقای مور، این چشم‌انداز وجود دارد که در آینده نزدیک با استفاده از هولوگرام‌ها یا سایر فن‌آوری‌ها، دیگر نیازی به سازماندهی مشاوره‌های حضوری (فیزیکی)، نخواهد بود.
«اتان کاتش (Ethan katsh)»، از مؤسسین مرکز ملی فن‌آوری و حل اختلاف و استاد افتخاری دانشگاه ماساچوست، گفت: «اینکه رئیس دیوان ICC می‌گوید که موضوعی مرتبط‌تر وجود ندارد، با توجه به آنچه که ما دو دهه پیش این فعالیت را آغاز کردیم، جالب توجه و باورنکردنی است.»
«محمد عبدالوهاب»، شریک مؤسس و رئیس داوری بین‌المللی در شرکت حقوقی ذوالفقار و شرکاء (قاهره، مصر)، افزود: «ما از فن‌آوری و حل اختلاف آنلاین، دیگر به عنوان یک محصول لوکس یا جانبی صحبت نمی‌کنیم.» شک اندکی در خصوص اینکه فنآوریهای دیجیتال نقش محوری فزاینده‌ای را در نحوه انجام حل اختلاف ایفا خواهند کرد، در میان متخصصان وجود دارد.
«دیانا پاراگواتو (Diana Paraguacuto)»، شریک NGO به نام جانگ و شرکاء (پاریس، فرانسه)، تجربه اخیر خود را به اشتراک گذارد: «ما تلاش کردیم تا درباره حل اختلاف در کنفرانس جهانی پاوند در پاریس، به طور متفاوتی فکر کنیم و به جز موضوع حل اختلاف آنلاین (ODR)، به نتیجه دیگری نرسیدیم.»
2.حل اختلاف آنلاین می‌تواند عدالت را دموکراتیک سازد
«میرز فیلیپ (Mireze Philippe)»، مشاور ویژه دیوان ICC، در آغاز سخنان خود گفت: «همه چیز آنلاین است به جز عدالت.» او افزود: «عدالت برای میلیون‌ها نفر از مردم که نمی‌توانند به دادگاه بیایند یا معلولیت جسمی دارند و یا در مکان‌های دورافتاده دسترسی به دادگستری ندارند و به دنبال چاره هستند، وجود ندارد.»
«کالین رول (Colin Rule)، از مؤسسین شرکت نرم‌افزاری مودریا (Modria) -که اخیراً با شرکت فنآوریهای تایلر (کالیفرنیا، ایالات متحده آمریکا)، ادغام شده است- گفت: «با تمام پیشرفت‌هایی که بدست آوردیم و بعد از همه جلسات حل اختلاف آنلاین (ODR)، هنوز در همان جای نخست هستیم.»
فیلیپ در خاتمه گفت: «ارتقای آگاهی و یافتن ابزارهای واقعی که می‌تواند به رفع دسترسی نابرابر به اطلاعات و عدالت کمک کند، دغدغه همه است. بعد از نزدیک به 70 سال پیشرفت در فن آوری و ارتباطات از راه دور، وقت آن است که دسترسی به عدالت در دو بخش عمومی و خصوصی در سراسر جهان برقرار شود که منصفانه و ساده است.»
3.سرعت گسترش حل اختلاف آنلاین، کم است
با وجودی‌که فن‌آوری‌ها با سرعت هر چه بیشتر در حال پیشرفت هستند، خدمات حل اختلاف آنلاین بسیار کُند انجام می‌شود و حتی در بسیاری از کشورها وجود ندارد. بخشی از این موضوع به دلیل مشکل اجرای استانداردهای حل اختلاف آنلاین (ODR) در محیط‌های قانونی مختلف است. برای مثال، تفاوت‌های بالقوه‌ای در ایجاد استانداردهای سیستم‌های بازرگانی الکترونیک و استانداردهای کاربرد آن از سوی فعالان در روش‌های سنتی‌تر جایگزین داوری موسوم به ADR وجود دارد.
با وجود چالش‌های طبیعی، سخنرانان کنفرانس همگی بر نیاز به بهره‌مندی از مزایای سیستم‌های هوشمند که قادر به تصمیم‌گیری بوده و یا در تصمیم‌گیری به طرفین یاری می‌رسانند، تأکید کردند. فنآوریهای دیجیتال به همان اندازه که قادر به دگرگونی حل اختلاف هستند، سایر حوزه های زندگی را نیز تغییر داده‌اند. اکنون زمان آن است که فعالان و سایر ذینفعان نسبت به معرفی بهترین شیوه‌ها و ایجاد محیطی کارآمد که این پتانسیل را به طور کامل برای بهره‌مندی همگان به کار بندد، اقدام کنند.
