سمینار قراردادهای بازرگانی بین المللی توسط کمیته ایرانی ICC با سخنرانی دکتر محسن محبی دبیر کمیسیون امور حقوقی و داوری و دکتر عرفان لاجوردی، وکیل پایه یک دادگستری و کارشناس امور حقوقی و قراردادها، در تاریخ 30 آبان ماه ۱۳۹6 در محل ساختمان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد.
"دکتر محسن محبی" دبیر کمیسیون امور حقوقی و داوری کمیته ایرانی ICC، در ابتدای سخنان خود، قراردادهای بازرگانی را دارای جنبههای گوناگونی دانست که لزوم آشنایی با تهیه و تنظیم آنها برای مدیران و کارشناسان بسیار حائز اهمیت است. وی هر فعالیت اقتصادی به ویژه در عرصه بینالمللی را مواجه با چند ریسک مهم دانست و خاطرنشان کرد که هر فعال اقتصادی می بایست توجه ویژه ای را به این ریسک ها معطوف دارد و تدبیری برای آن بیاندیشد.
سپس دکتر لاجوردی به تعریف قرارداد و ذکر عناصر موجود در یک قرارداد خوب، روش های انعقاد قراردادها (کتبی و غیرکتبی) و مذاکره قراردادی (جمع آوری اطلاعات و تحلیل حقوقی آنها) پرداخت. وی شرط اصلی قرارداد را « تراضی و توافق طرفین » عنوان کرد و تمامی روش های انعقاد قرارداد را از آن جهت که تنها وسیله ای برای اعلام این توافق است، از نظر حقوقی معتبر دانست. در ادامه دکتر لاجوردی با پرداختن به موضوع قراردادهای مجازی، " اثبات این قراردادها" را خصوصاً در کشورهای دارای نظام حقوقی نوشته، مشکل ساز بیان نمود و به ذکر تفاوت های موجود بین اثر قراردادهای کتبی و شفاهی پرداخت. وی مهمترین تفاوت میان قرارداد کتبی و شفاهی را « قابلیت استناد» برشمرد. سپس انواع قراردادها را به اعتبار موضوع، مورد بررسی قرار داد و به معرفی قرارداد خرید و فروش(کالا، خدمات، تکنولوژی) قرارداد پیمانکاری پروژه های ساختمانی، کارخانه های صنعتی و تولیدی، قرارداد نمایندگی تجاری (فروش، توزیع و بازاریابی) قرارداد مالی (فاینانس، بای بک، وام) ، قرارداد مشارکت ها (حقوقی، مدنی، همکاری و سرمایه گذاری مشترک J.V.) پرداخت و تفاوت ها و شباهت های هر یک را به تفصیل بیان نمود.
دکتر لاجوردی در ادامه به بیان اوصاف قرارداد مطلوب از حیث تفسیر و اجرا پرداخت و بر اهمیت قراردادهای مرتبط، استفاده از قراردادهای استاندارد، قراردادهای الحاقی، متمم و اصلاحی تأکید نمود و به موارد استفاده و کاربرد هر کدام اشاره کرد.
وی سپس با معرفی ضمانت اجرای قرارداد، آن را مهمترین ابزار در کاهش ریسک های مواجه در یک قرارداد عنوان نمود. در این بخش ضمانت اجرای قراردادی (شروط، وارانتی ها، شرط محدودیت یا عدم مسئولیت، خسارات)، ضمانت نامه بانکی، کسور وجه الضمان، وجه التزام (تأخیرها، فقدان مشخصات فنی در مرحله راه اندازی)، فسخ و تعلیق قراردادی، وثیقه موضوع قرارداد، حفظ حق مالکیت و ضمانت اجرای قانونی (مطالبه خسارت تأخیر یا عدم انجام تعهد، حق فسخ، حق حبس) مورد بررسی قرار گرفت.
دکتر لاجوردی در ادامه به توضیح روش های انتقال یک قرارداد و مفاد آن پرداخت. وی با ذکر این نکته که قرارداد نیز نوعی مالکیت برای طرفین آن به شمار می رود، یکی از آثار آن را « اطلاق در مالکیت » دانسته و مرز استفاده از آن را در برهم زدن نظم عمومی و اضرار به دیگران بیان کرد.
در ادامه موانع و معاذیر اجرای قرارداد از جمله فورس ماژور (قوه قاهره) و تغییر اوضاع و احوال مورد بررسی قرار گرفت و آثار و نمونه های فورس ماژور و نکات مطرح در این خصوص عنوان گردید
سپس به بررسی جنبه های مالی و بانکی قراردادهای بازرگانی بین المللی پرداخت و خاطرنشان کرد: یکی از نکات مهمی که قطعاً در هر قراردادی مورد توجه قرار می گیرد قیمت قرارداد و نحوه پرداخت آن است. بانک ها نیز به دلایل مختلف که به تفصیل بیان خواهد شد، ممکن است به قیمت قرارداد توجه بیشتری نمایند.
دکتر لاجوردی با تأکید بر لزوم روشن نمودن موضوع قرارداد به شرح نکات موجود در تنظیم یک قراداد خوب پرداخت و عواملی نظیر موضوع قرارداد، طرفین قرارداد، تعهدات طرفین، قیمت قرارداد، نحوه پرداخت، ضمانت اجرای تعهدات، فسخ قرارداد و نحوه حل اختلاف را توضیح داد. وی سپس با اشاره به نحوه پرداخت قیمت قرارداد، مکانیسم ها و روش های گوناگون پرداخت، وسیله پرداخت و روش های تأمین مالی را شرح داد.
در پايان، سوال و جواب توسط شرکتکنندگان انجام شد.