اصولاً در چرخه حمل و نقل سه عامل صاحب کالا، فورواردر و کریر وجود دارد. وقتی فورواردر با صاحب کالا قرارداد می‌بندد و یک نسخه سند حمل سراسری -TBL  یاMultimodal B/L  یاFBL  صادر می‌شود. در آن صورت، حمل از نقطه مبدا تا نقطه مقصد به عهده شرکت حمل‌کننده بوده و بالطبع مسئولیت انتقال بار از یک وسیله نقلیه به وسیله دیگر به عهده اوست، مگر در قرارداد چیز دیگری توافق شده باشد.

خیر. اینکوترمز قرارداد حمل نیست. اینکوترمز به نحوه تفکیک هزینه‌ها و مسئولیت‌ها بین فروشنده و خریدار اشاره می‌کند و از ریسک جابجایی و انتقال کالا در مراحل مختلف حمل که آیا به عهده خریدار است یا فروشنده، سخن می‌گوید. در اینکوترمز ۲۰۱۰ نقطه تحویل کالا در مبدا و نقطه تحویل کالا در مقصد نیز مشخص گردیده است.   

به طور کلی شرکت‌های حمل و نقل Transit Time را تضمین نمی‌کنند و زمان آن بستگی به عرف دارد. به عنوان مثال زمان حمل کالایی با کامیون از بندرعباس به باکو چیزی حدود ۱۰ روز است و یا زمان حمل کالایی با کشتی از بندرعباس به بندر شانگهای در چین  چیزی حدود ۲۵ روز است. شرکت‌های حمل و نقل  Transit Timeرا فقط در قرارداد حمل کالاهای نمایشگاهی تضمین می‌کنند.

لازم به ذکر است در صورت اصرار صاحب کالا برای قید زمان ترانزیت در قرارداد، شرکت‌های حمل نقل با دریافت هزینه حمل بالاتر زمان ترانزیت را در قرارداد تضمین می‌نمایند.  

بحث بسته‌بندی مهم است به خصوص در اینکوترمز. در حمل و نقل بین‌المللی نوع بسته‌بندی  با توجه به وسیله حمل،  فصل، ماهیت کالا و مسیر حمل کالا تغییر می‌کند. به طور کلی اگر فروشنده کالا را بسته‌بندی کند، ولو اینکه قید گردد بسته‌بندی استاندارد و یا هر اصطلاح دیگری، شرکت حمل‌کننده مسئولیتی در قبال آسیب‌های وارده ندارد. اگر بسته‌بندی را شرکت حمل‌کننده انجام دهد، در آن صورت مسئولیت آسیب‌های احتمالی را بر عهده می‌گیرد؛ ضمن این که  مفاد و شرایط بیمه نامه باربری مربوطه نیز باید در نظر گرفته شوند. 

اگر خرید بصورت نقد باشد استفاده از حمل و نقل خارجی با اخذ مجوز از وزارت راه اشکالی ندارد.

 لزوم اخذ مجوز نیز بدین ترتیب است:

کامیون :  بیشتر از   ۱۰۰ تن

کشتی :  بیشتر از ۵۰۰ تن

هوایی :  بیشتر از ۲۰ تن

در صورت حمل با ناوگان خارجی و  عدم اخذ  مجوز از وزارت راه، در هنگام ترخیص کالا از گمرک مبلغ ۱۰ درصد به کرایه حمل به عنوان عوارض حمایت از ناوگان داخلی از صاحب کالا دریافت می گردد.   

توصیه می‌شود که نکات و ملاحظات مربوطه در قرارداد فروش ذکر شود.

یکی از موارد مهمی که در قراردادهای حمل به آن اشاره می‌شود، بحث چگونگی رسیدگی به حل اختلافات و قید نکات بسیار ریز و حساس مربوط به آن است. 

لازم به ذکر است که شرایطی را در ظهر بارنامه ملخص شده از کنوانسیونهای Hague، Hague Visby،   FIATA Multimodal،Rotterdam ، Hamburg ( دریایی)، CMR (جاده ای) و SMGS،  COTIF ( ریلی )، Warsaw، Montreal (هوایی) که به خلاصه مسئولیت‌های صادرکننده سند اشاره می‌نماید، ولی در مورد حق توقف – مدت توقف، خسارات تاخیر، دادگاه صالحه، قانون حاکم و یا هر گونه اختلافات احتمالی و چگونگی حل آنها اشاره ای نشده است. به همین دلیل انعقاد قرار داد حمل مورد توجه بیشتر قرار می گیرد.

در صورت وجود قرارداد اگر، Transit Time مشخص نشده باشد طبق ابهامی که وجود دارد موارد به صورت ذیل کارشناسی می‌شود. صادرکننده بارنامه کیست؟ بارنامه بر اساس کدام کنوانسیون صادر شده است ؟ آیا تاخیر در آن دیده شده است؟ چه میزان خسارت بابت تاخیر در نظر گرفته شده است؟

لازم به توضیح است که شرکت های تولیدی ضمن انعقاد قرارداد حمل می‌توانند علاوه بر خسارت تاخیر خسارت عدم النفع را نیز در قرارداد خود لحاظ نمایند.

از آنجاییکه کالا بر اساس شرایط CFR خریداری گردیده است. بنابراین قرارداد حمل بین حمل‌کننده و فروشنده منعقد گردیده، لذا درخواست خریدار برای دریافت Thermo Graph باید به  فروشنده ارائه شود.

در صورتی که بخواهید این مسئله را پیگیری حقوقی نمایید می‌توانید از طریق دادگاه (محلی) شکایت کرده و مشکل را پیگیری نمایید.

اصولاً برای حمل هر نوع کالا به خصوص کالا های خاص حتماً باید دستورالعمل خاص از جمله شرایط نگهداری و حمل به متصدی حمل  Carrier / Forwarder  داده شود. این موارد می‌تواند طی قراردادی بین دو طرف درخواست و اجرا گردد.      

بهترین وسیله کامیون و در صورت نیاز کامیون یخچال‌دار می‌باشد که از طریق باکو آذربایجان طی مدت ۱۰ روز به مقصد می‌رسد.

معمولاً کانتینر به عنوان ظرف و یا بسته تلقی می‌شود و حمل‌کننده مسئولیتی در قبال مقدار محموله داخل آن ندارد و به همین دلیل است که روی بارنامه می‌نویسند: said to contain (بنا به اظهار فرستنده).

در زمانیکه با وکالت به شرکت حمل‌کننده این وظیفه محول بشود که کالا را از مبدأ تحویل به مقصد ارسال و مسئولیت بارگیری و ترخیص را به عهده بگیرد در آن صورت می‌تواند توضیحات داخل کانتینر را در بارنامه بنویسد و از جمله said to contain اجتناب کند ولی زمانی‌که کانتینر پلمپ شده را دریافت می‌کند، مسئولیتی در قبال جزئیات داخل آن ندارد.

کلمه Notation بیشتر در مورد حمل هوایی انجام می‌گیرد. هنگامی‌که فورواردر بارنامه را صادر می‌کند، در انتهای آن اشاره می‌شود که این کالا با پرواز در تاریخ ................ توسط ایرلاین ................ شماره........... حمل خواهد شد.

در مورد بار دریایی اگر تاریخ حرکت کشتی روی MBL نوشته نشده باشد، فورواردر می‌تواند زمان حرکت کشتی را روی بارنامه notify کند که نشان‌دهنده تاریخ حرکت کشتی است.

اصولاً درج عبارت "clean on board" روی بارنامه لزومی ندارد و این یک اصطلاح غلطی است که از قدیم متداول شده است. تا زمانی که روی بارنامه هیچ‌گونه عبارتی مبنی بر وجود مغایرت و یا آسیب ظاهری کالا و بسته‌ها درج نشود، نشان‌دهنده clean بودن آن است. در مورد کلمه On board هم، بارنامه دریایی وقتی صادر می‌شود که کالا روی وسیله حمل قرار گیرد. پس clean on board الزامی ندارد که حتماً روی بارنامه قید گردد.

قبض انبار توسط گمرک صادر می‌شود.

سؤال شما در مورد ترخیصیه باید باشد که هم می‌تواند در تهران توسط نماینده کشتیرانی‌ها و یا بنادر صادر شود. قانون کلی در این باب وجود ندارد.

شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی به عنوان خط‌مشی خود کلیه ترخیصیه‌ها را توسط نمایندگی‌های خود در بنادر صادر می‌کند. بعضی شرکت‌های کشتیرانی در تهران هم اقدام به صدور ترخیصیه‌ها می‌نمایند.

به یکی از روش‌های زیر عمل می‌شود:

الف- قید می‌گردد to the order – که در این صورت محل آن خالی گذاشته می‌شود تا فروشنده مالکیت کالا را به نام هر که بخواهد، در بارنامه منتقل کند.

ب- بارنامه مستقیماً به نام خریدار به عنوان گیرنده اصلی صادر می‌شود که اصطلاحاً از آن به عنوان Direct BL نام می‌برند.